طراحی در معنای هنر

پیشگفتار متن اصلی

امروزه در نمایشگاه‌­های هنری، به­‌ندرت تابلوهای نقاشی رنگ و روغن، مجسمه‌­های مرمری یا برنزی دیده می­‌شوند و در عوض چیزهای بی‌­شماری ساخته شده از مواد گوناگون دیده می‌­شود که هیچ ارتباطی با دسته‌­بندی‌­های قدیمی هنرهای بصری ندارند درحالی‌­كه در گذشته، نقاشی­ با این مواد و تکنیک‌­ها جنبه‌­هایی بی‌­ارزش و پستی از کارهای هنری به­‌شمار می‌­آمدند.

از گذشته‌­ای نه‌­چندان دور، هنرهای نقاشی و مجسمه‌­سازی هرکدام چیزهایی را از دست داده‌­اند. در آثار هنرهای تجسمی، عناصر ادبی اولین چیزی بود که با عنایت به خلوص تصویری کنار گذاشته شدند به این منظور که می‌­توان بسیاری از مفاهیمی که در کلمه  نمی‌­گنجد را با ترفندهای مناسبی از هنرهای بصری بیان کرد. بنابراین هنر صرفاً برای داستان­سرایی به سمت ادبیات گرایش پیدا کرد. راوی پنهان داستان‌­ها به فرم­هایِ پنهانی بدل شد که از طبیعت تقلید می‌­کرد و با  کاندینسکی (Kandinsky) اولین فرم‌­های انتزاعی پا به عرصه گذاشتند. البته این فرم‌­ها همچنان شِمایی از رنگ­‌های واقعی داشتند. به‌­تدریج این طبیعت‌­گرایی و عناصر بازنمایی واقعیت توسط موندریان (Mondrian) کنار گذاشته شد به این ترتیب که رنگ و فرم به سادگی خودش بود نه هیچ چیز دیگر. ناگزیر و در ادامه به‌­طور عملی نیز با این­ مفاهیم در نقاشی‌­های تک‌­رنگ فرانتیس کلین (Klein) به نهایت خود رسید.

این شیوه از داستان­سرایی در آثار فونتانا (Fontana) و بوری (Burri) با سوراخ‌­کردن، پاره‌­کردن و سوزاندن بوم‌­های نقاشی سرانجام به پایان رسید؛ تکنیک‌­هایی که بیش از این چیزی برای ارائه به انسان­‌های مدرن نداشتند.

هنرمندان امروزی سرسختانه در پی خلق چیزی هستند که برای مردم امروزی نیز جذاب باشد، آنهایی که در مواجه با تصاویر پرشور و هیجان اطرافشان عمیقاً گیج شده­‌اند. اگر به بازدید از یک نمایشگاه هنر معاصر بروید اشیاء بسیار ساده‌­ای را در اندازه­‌های بسیار بزرگ خواهید دید که تمام سالن را پر کرده‌­اند که برخی از آنها ثابت، برخی هم متحرک هستند. فلزات ضدِزنگ که با اتصالات جوشِ كِرمو (بی‌­دقت) به­‌هم وصل شده­‌اند، تکه‌­های پلاستیک­ که روی اشیاء گوناگون چسبانده شده، از انواع پلاستیک­‌های سخت یا نرم، تکه‌­های فلز خَش‌­دار که به هم لحیم شده و حتی حیوانات زنده. هنرمندِ این دوران در پی جلب مشارکت بازدیدکنندگان در همه سطوح است. او به دنبال راه‌­های ارتباطی می‌­گردد و می‌­خواهد آثار هنری‌­اش را همانند اشیاء تجاری در فروشگاه‌­های زنجیره‌­ای با قیمت مناسب بفروشد.

اما این مسئله که هنرمندان فنون مطمئن سنتی و کارگاه‌­های خود را ترک کنند و کالاهای خود را به‌­صورت تولید انبوه به­‌جای گالری­‌ها در فروشگاه بفروشند چه جای نگرانی دارد؟ شاید این به درخواست جامعه باز می‌­گردد و شاید برای ایجاد ارتباط مجدد با پیرامون است؛ خلق یک اثر هنری برای هر کسی، نه فقط برای تعداد افرادی خاص با کیف‌­های پر از پول!

شاید همین موضوع موجب شد تا هنرمندان برای به‌­دست­‌آوردن سلیقۀ عام و همگانی، مدت‌­ها پیش گالری‌­های هنری را ترک کنند و حلقۀ بسته بین هنرمند، تاجر، منتقد،  گالری­‌دار و مجموعه­‌دار را بشکنند و اسطورۀ هنرمندِ بزرگ، شاهکارهای ذی­‌قیمت، اشیاء تک و منحصربه‌­فرد را به چالش بکشند.

این هنرمندان، باور دارند که در زمان حال، ارزش‌­های ذهنی نسبت به ارزش‌­های عینی، که می‌­تواند توسط عموم مردم درک شود، اهمیت خود را از دست داده است.

 اگر هدف، تولید انبوه اشیا برای فروش عام و با قیمت پایین باشد، هنرمند باید همچون زمانی که هنر یک پیشه بود فروتنی خود را حفظ کند و به‌­جای آن­که مردم را گریزان کند باید در تلاش باشد تا نیازها و روش‌­های ارتباط با آنها را در آثارش کشف کند.

این دلیلی است برای این­که چرا هنرمندِ سنتی تبدیل به طراح امروزی شد. همچون خود من که در طول انجام کارهایم در مسیر همین انتقال و ارتباط بودم و می­‌توانم بگویم که این کتاب یک روزنگاری از تلاش من برای دیدن دلایل و چرایی چنین شاهکارهایی است.

برونوموناری، 1970