درک معماری از طریق ترسیم (راهنمای جامع تکنیک‌ها و تمرین‌های ترسیم دست‌آزاد در قرن بیست‌ویکم)

مقدمه کتاب

هدف از نگارش اين كتاب، كاوش در اين باره است كه چگونه ترسيم دست‌آزاد مي‌تواند سطح درك ما را از پيچيدگي‌هاي معماري مدرن افزايش دهد. اين كتاب به‌طور ويژه، در صدد است تا وسيله‌اي براي ايجاد پيوند ميان هنر و معماري با ترويج ارزش‌ها و ادراكات مشترك فراهم شود. دفترچه اسكيس ابزاري مفيد براي مقابله با تسلط علوم بر آموزش معماري يا دست‌كم براي حصول اطمينان از به‌كار گرفتن فناوري با رعايت ملاحظات نقادانه و زيبايي‌شناختي است. همچنين هدف ترغيب به خلق محيطي انساني‌تر با پرورش حساسيت‌هاي بصري و هنري به‌وسيلة ترسيم است.

موضوعات متعددي ارائه شده‌اند كه هر يك به‌عنوان مطالعه موردي مسائل پيش روي دانشجويان و معماران كارآموز است. از آنجا كه چاپ اول اين كتاب در سال 1994 منتشر شد، مسائل تازه‌اي پديد آمده كه اساس مطالب جديد بيان شده در اين چاپ‌اند. همچنين، درباره نقش اسكيس در برابر ساير ابزارهاي پيشرفته طراحي مانند مدل‌سازي، ترسيم به‌كمك رايانه (CAD) و عكاسي به‌طور گسترده‌تر بحث شده است. در نتيجه، فصل‌هاي نظري بيشتر و نيز مصاحبه‌هايي با تعدادي از معماران سرشناس انگليسي همچون لُرد فاستر، سِر نيكولاس گريمشاو، ويل آلسوپ و ادوارد كولينان نسبت به چاپ اول اضافه شده است.

هدف اصلي در اين كتاب، تشويق به استفاده از دفترچه اسكيس به‌عنوان وسيله‌اي براي يادگيري معماري است. اكنون توجه دوباره‌اي به نقش آموزشي ترسيم، به ويژه جايگاه آن در ايجاد فُرم‌هاي معمارانه به‌وجود آمده است. با بررسي نمونه‌هاي گذشته كه در آن‌ها از طراحي دست‌آزاد به‌عنوان ابزار اصلي تحليل استفاده شده است، انتظار تمرين عملي مي‌رود. كتاب از لحاظ موضوعي در چهار بخش تنظيم شده است. بخش اول اصول اساسي را ارائه مي‌كند، بخش دوم دانشجويان‌ را با ابزارهاي اصلي گرافيكي و فنون ترسيم استفاده شده توسط معمار آشنا مي‌كند، در بخش سوم بيان مي‌شود، چگونه موضوع‌هاي معمول طراحي از راه ترسيم با به‌كارگيري تعدادي از مطالعات موردي تمرين اسكيس مي‌توانند بهتر درك شوند و بخش نهايي بر نمونه‌هايي از تمرين‌هاي معمارانه معاصر همراه با تاكيد بر روند‌هاي جاري در فن ترسيم تمركز مي‌كند.

مشخصه اين كتاب تقسيم‌بندي مطالب مطالعه شده به چند موضوع است. هدف اسكيس‌زدن، ترسيم سوژه‌هايي كه به‌طور تصادفي به چشم مي‌خورند نيست، بلكه كاوش در معماري به روشي اصولي‌تر است. تحليل مقايسه‌اي يك مطلب از راه اسكيس، در مقايسه با ساير روش‌ها مستلزم طرح سؤال‌هاي موشكافانه‌تر مي‌شود. وقتي از سوژه‌اي يكبار اسكيس زده شد، مي‌تواند دوباره مورد بررسي قرار گيرد و چه بسا با مراجعه به منابع بايگاني شده يا كتاب‌هاي درسي ترسيم بيشتر كاوش شود.

كاوش موضوعي از راه ترسيم به شناخت محيط ساخته شده كمك مي‌كند؛ ‌كمك مي‌كند كه ببينيد، فكر كنيد و طراحي كنيد.

اين كتاب نماي كلي از تمرينات ترسيم در قرن بيست و يكم و اصول پشتيبان آن را ارائه مي‌دهد. در مورد مزاياي طراحي از راه ترسيم بحث شده است، به‌ويژه روشي ‌كه چگونه اسكيس زدن سبب مي‌شود كه گزينه‌هاي مختلف به‌طور كلي و جزئي كشف شوند. اين اثر متقابل ميان مقياس‌ها، مشخصه مهم ترسيم است. بديهي است كه در عصر‌ ديجيتال، تعامل زيادي ميان ترسيم‌هاي دست‌آزاد و ترسيم‌هاي رايانه‌اي، به‌ويژه در زمان پيدايش طرح، وجود دارد. معماران مختلف از ترسيم به روش‌هاي مختلف استفاده مي‌كنند، اما براي بسياري از آنها (اگر نگوييم اغلب آن‌ها) ترسيم دست‌آزاد اولين ابزار و وسيله استفاده شده براي طراحي يك ساختمان است.

سازمان‌هاي حرفه‌اي همچون هيئت ثبت معماران (ARB) و انستيتو سلطنتي معماران انگلستان(RIBA)، كه از استانداردهاي آموزش معماري در انگلستان حمايت مي‌كنند، بر اهميت مهارت در ترسيم براي تبديل آن به معماري تاكيد مي‌‌كنند. طبق ضوابط مقرر در آيين‌نامه دوره‌هاي معماري عبارت «ارتباط» به‌كار برده مي‌شود. اين عبارت در مورد ارائه و نمايش پيشنهادهاي طراحي معمارانه به كار مي‌رود و ترسيم‌هاي دست‌آزاد و رايانه‌اي (CAD) را دربرمي‌گيرد. اسكيس زدن جنبه مهمي از معمار بودن است، حتي در دوره‌اي كه فناوري اطلاعات (IT) به‌طور فزاينده‌اي جاي باورهاي سنتي ارائه‌هاي معماري را گرفته است. اسكيس زدن براي طراحي و به همان اندازه براي درك زمينه‌هاي فيزيكي، محيطي و فرهنگي در تمرين‌هاي معمارانه امروزي مهم است.

نگارنده اميدوار است، ارائه مطالب جديد در اين چاپ، موجب تشويق به‌ استفاده بيشتر از دفترچه اسكيس و ترسيم‌هاي دست‌آزاد در دانشكده‌هاي معماري و طراحي شود. قابليت بررسي، يادگيري و تمرين طراحي از راه ترسيم قابل توجه است. هرچند با وجود ساير ابزارهاي متداول‌تر و قابل دسترس‌تر، نظير ترسيم‌هاي رايانه‌اي و عكاسي ديجيتال كه در طول دوره‌‌هاي درسي در مقطع ليسانس ارائه مي‌شوند، چشم‌پوشي از ترسيم براي دانشجويان كار ساده‌اي است. همان‌طور كه در اين كتاب بحث مي‌شود، قدرت ترسيم براي گذر از سطوح ظاهري، كساني را كه از دفترچه اسكيس استفاده مي‌كنند، در تلاش براي مقابله با فشارهاي شديد كار در شكل‌دهي معماري معاصر ترغيب مي‌كند.

معماران به توانايي خود در به تصوير كشيدن از طريق ترسيم مشهورند و اين موضوع‌ آن‌ها را از مهندسان و تكنسين‌ها جدا مي‌سازد. نويسنده در نگارش اين كتاب، خواستار احياي سنت ترسيم، نه براي نقشه‌كشي و مستندسازي محض، بلكه به‌عنوان ابزاري قدرتمند براي توليد نمونه‌هاي ساخته شده در قرن بيست و يكم است.