طراحی و خلق ارزش
مقدمهای برای نسخهی فارسی طراحی
نژده هوانسيان (كنشيار ديزاين، نوآوری و برندسازی)
«ديزاين يك عمل سياسي است. هر بار ما محصولي را ديزاين ميكنيم، دربارهي مسير آتي جهان نظر ميدهيم.»
استفانو مارزانو
ديزاينر ايتاليايي و مدير ارشد ديزاين سابق گروه الكترولوكس
نخستين رويارويي من با جان هسكت در اوايل دههي ۷۰، زماني كه در دانشگاه هنر تهران مشغول تحصيل بودم، از طريق كتاب معروفش بهنام «ديزاين صنعتي» آغاز شد. اين كتاب ارزشمند كه بيانگر تاريخ تحليلي شكلگيري اين شاخه از ديزاين است، هنوز هم در كتابخانهي تخصصي من حضور دارد و جايگاه ويژهاي به خود اختصاص ميدهد.
حدود يك دهه بعد از اين آشنايي اوليه، همگام با تغيير تدريجي مسير تخصصيام و تمركز بر روي حوزهي نوپاي مديريت ديزاين، با تعجب دريافتم هسكت علاوه بر تاريخنگاري ديزاين، يكي از مناديان اين تخصص نوپا است و بيش از يك دهه است كه تمامي تلاش خود را براي معرفي و تصريح ارتباط ديزاين با كسبوكار، بهويژه نقش ارزشآفرين آن در اقتصاد، متمركز كرده است. آغاز عضويت من در انستيتوي مديريت ديزاين در بوستون در دههي ۸۰ سبب شد از نزديكتر با فعاليتهاي اين پژوهشگر و مدرس گرانقدر ديزاين آشنا شوم.
كتابي كه نسخهي فارسي آن را در دست داريد، حاصل چند دهه پژوهش و تدريس هسكت در دانشگاههاي متعدد دنيا از جمله انستيتوي فناوري ايلينويز و دانشگاه پليتكنيك هنگكنگ براي شناسايي و بيان ارزشآفريني ديزاين و ارتباط آن با دنياي اقتصاد است؛ موضوعي كه براي اولين بار توسط خود او در دو عرصهي ديزاين و اقتصاد مطرح شد.
سرچشمهي اصلي شكلگيري تخصص مديريت ديزاين در دهههاي آخر قرن گذشتهي ميلادي را كه بدون شك هسكت از مناديان آن است، ميتوان در دو موضوع محوري زير خلاصه كرد:
- با وجود پيشرفت و گسترش چشمگير تخصص ديزاين در طي قرن بيستم و بهكارگيري آن در حوزههاي مختلف اقتصادي، هنوز ديزاين جايگاه متناسب خود در سازمانها و صنايع را نيافته بود و هنوز مديران به ديزاين عمدتاً بهعنوان يك «زيباساز» يا «بزك» نهايي براي محصولاتشان نگاه ميكردند.
- ارتباط ديزاينرها و فعالان حوزهي اقتصادي بهخاطر نبود زباني مشترك بسيار شكننده بود و بهرهوري پاييني داشت.
هدف آغازگران جنبش مديريت ديزاين جايگاهسازي متناسب براي ديزاين بهعنوان يك تخصص محوري در كنار ديگر تخصصهاي شناختهشده حوزهي كسبوكار و ايجاد زبان مشترك براي تسهيل ارتباط ميان آنها بود. مديريت ديزاين قصد دارد ديزاين را از جايگاه يك مجري استايلينگ صرف به جايگاه يك شريك در تصميمگيريهاي راهبردي سازمانها ارتقا دهد. مديريت ديزاين در صدد است تا با تصريح ارزشآفريني ديزاين در عرصههاي مختلف، درك متناسبتري از اين تخصص در اذهان ايجاد كند.
اگرچه نميتوان گفت اين هدف اصلي تا كنون بهطور كامل محقق شده است، ولي امروزه نمونههاي متعددي از تحقق آن قابل شناسايي هستند. هر روز بر تعداد سازمانهاي انتفاعي و غيرانتفاعي كه در ساختار سازماني خود سمت راهبردي «مدير ارشد ديزاين» را تعريف ميكنند، افزوده ميشود. آنچه امروزه «تفكر ديزاين» ناميده ميشود، جنبهي راهحليابي خلاق تخصص ديزاين را بيش از پيش براي دنياي كسبوكار و عموم جامعه ملموستر ساخته است. حتا در بسياري از كشورهاي پيشتاز اقتصادي، ديزاينرها بهتدريج در تصميمات دولتي هم نقش راهبردي ايفا ميكنند. همچنين در سالهاي اخير تلاشهايي قابلتوجه براي سنجش ارزش خلقشده توسط ديزاين در انواع حوزههاي اقتصادي صورت گرفته است.
در كتابي كه مطالعهي آن را آغاز كردهايد، هسكت به تمركز بر حوزهي كسبوكار انتفاعي بسنده نكرده است و با پرداختن به ارتباط ديزاين با سازمان به خلق ارزش در حوزههاي غيرانتفاعي و اجتماعي (عمومي) نيز ميپردازد. او معتقد است سازمانها حوزهي فعاليت اصلي ديزاين هستند. او نقش ديزاين را فراتر از توليد سود مالي ميبيند و نگاهي جامعتر از ديزاين ارائه ميدهد كه ميتوان آن را از نخستين نمونههاي نگاه سيستمي به ديزاين دانست.
آنچه در اين كتاب شخصاً برايم بسيار جذاب و آموزنده بود، اين واقعيت است كه هسكت توانسته است بهزباني ساده و قابلفهم نظريههاي اقتصادي مطرح در جهان را معرفي و آنها را نقد و با يكديگر مقايسه كند. بهعبارت ديگر اين كتاب حاوي يك دورهي فشرده آشنايي با نظريههاي اقتصاد نيز هست. بهنظر ميرسد هسكت در اين كار از طرز تفكر و ابزارهاي ديزاين براي بيان سادهتر و صريحتر اين نظريهها بسيار بهره گرفته است.
با توجه به اين كه نسخهي اصلي كتاب حاضر داراي سه مقدمهي جامع دربارهي اين اثر بهقلم اساتيدي گرانقدر است، ترجيح ميدهم بيش از اين از صبر خوانندگان گرامي سوءاستفاده نكنم.
مطالعهي اين كتاب را به همهي ديزاينرهاي ايراني پيشنهاد ميكنم. يقين دارم در ابتدا مطالعهي كتاب برايشان ثقيل بهنظر خواهد رسيد، ولي اطمينان ميدهم كه گامبهگام جذابيت و ارزش آن را كشف خواهند كرد. همچنين بهنظرم مطالعهي اين كتاب براي اقتصاددانان و فعالان حوزهي اقتصادي كشور -از جمله مديران، كارآفرينان، سرمايهگذاران و ... - نيز بسيار مهم و ضروري است و چهرهي جديدي از ديزاين را به آنها معرفي خواهد كرد.
يادمان نرود كه با وجود سابقهي كمابيش طولاني آموزش آكادميك ديزاين در ايران، هنوز اين عرصه در كشورمان از رشدي همگن و متناسب برخوردار نيست و در نتيجه متأسفانه شكاف بين ديزاين و انواع حوزههاي اقتصادي چه خصوصي، چه دولتي، چه انتفاعي و چه غيرانتفاعي هنوز قابل توجه است.
به نظر من كتابهاي ارزشمندي چون كتاب حاضر ميتوانند با ارتقاي انتظارات ديزاينرهاي ايراني از خودشان و نيز فعالان اقتصادي ايراني از ديزاين، به كاهش شكاف موجود كمك شاياني بكنند.
- مشخصات محصول
- نیمنگاه (فهرست)
- تعداد صفحه
- وزن (گرم)
- نوع جلد
- جنس کاغذ
- قطع (ابعاد)
- نظرات
هنوز نظری ثبت نشده
اولین نفری باشید که نظر میدهید
ثبت نظر